چطور پلاستیک دنیای ما را نابود کرد؟

خبرگزاری تسنیم، امروزه آلودگی پلاستیک به یکی از بزرگ ترین چالش های محیط زیست جهان تبدیل شده است. این مواد که از دهه1950 با سرعت افزایش یافته اند، به دلیل عدم تجزیه پذیری و پایداری بالا، به طور مداوم در محیط های زیستی تجمع پیدا می کنند و صدمات جبران ناپذیری به دنیای ما می زنند. در ادامه به استناد گزارشی از پایگاه «تبیان» به ابعاد این مسئله و راه حل آن پرداخته ایم. 
 
در میان قصه اسطوره های یونانی آمده که در گذشته های دور پادشاهی به نام میداس وجود داشت. میداس کار نیکی انجام می دهد و در ازای آن یکی از خدایان یونان به او می گوید که هرچه طلب کند برایش فراهم خواهد کرد. میداس هم درخواست می کند به هر چه دست زد به طلا تبدیل شود. خواسته او اجابت می شود و شاه میداس با خوشحالی سراغ تنه یک درخت و سنگ های اطرافش می رود تا قدرت خود را آزمایش کند. وقتی می بیند به هر چه دست بزند از طلا می شود، دیگر سر از پا نمی شناسد و دائم شروع به لمس چیز های مختلف می کند. 
این داستان شبیه قصه انسان و پلاستیک است. اولین باری که انسان توانست از نفت پلیمری به نام پلاستیک بسازد، همه چیز رؤیایی و شگفت انگیز به نظر می رسید. ما به ماده ای در دسترس، فراوان، ارزان قیمت و با کاربرد بالا دست پیدا کرده بودیم که حالا به کمک آن می توانستیم همه چیز بسازیم، اما می خواهید بدانید آخر افسانه شاه میداس چه شد؟

 جهانی از پلاستیک
شاه میداس خیلی زود فهمید این قدرت افسانه ای در واقع یک نفرین هولناک است. او به محض اینکه به قصرش بازگشت تا ضیافت باشکوهی برای خود برگزار کند با دست زدن به اولین ظرف غذا، خوراکش تبدیل به طلا شد. بی وقفه به هر چه که دست می زد از آن طلا می ساخت. برای تسکین دردش به دیدن دخترش رفت و درست در لحظه بغل کردنش متوجه اشتباه خود شد، اما دیر بود، فرزندش تبدیل به طلا شد. حالا شاه میداس، ثروتمندترین مرد جهان گرسنه و غمگین در کاخش تنها بود. 
این پایان شاید چندان برای ما هم دور از انتظار نباشد، پلاستیکی که ابتدا شبیه یک قدرت ماورایی به نظر می رسید، حالا بدل به یک نفرین هولناک شده است. امروزه آلودگی پلاستیک به یکی از بزرگ ترین چالش های محیط زیست جهان تبدیل شده است. این مواد که از دهه1950 با سرعت افزایش یافته اند، به دلیل عدم تجزیه پذیری و پایداری بالا، به طور مداوم در محیط های زیستی تجمع پیدا می کنند و صدمات جبران ناپذیری به دنیای ما می زنند. 
در حال حاضر، تقریباً 3درصد از تمام پلاستیک های تولید شده هر سال به اقیانوس ها رسیده و در آنجا جمع می شوند، این وضعیت به قدری فاجعه بار است که به عنوان «فصل پلاستیک» در برخی کشور ها شناخته می شود و تصاویر هولناکی از انبوه ریزذرات پلاستیک روی آب می سازد. 
از زمان معرفی گسترده پلاستیک پس از جنگ جهانی دوم، بیش از 3/8 میلیارد تن پلاستیک تولید شده و تنها 9درصد از آن بازیافت یا سوخته می شود. بقیه به محیط های دفن زباله منتقل یا به صورت پلاستیک های بدون تجزیه در محیط زیست باقی می مانند.

 تأثیرات آلودگی پلاستیک بر حیات وحش
آلودگی پلاستیک به حیوانات زیادی آسیب می رساند. حیوانات مختلف، از ماهی ها تا پرندگان و موجودات دریایی، پلاستیک های آلوده را به اشتباه به عنوان منابع غذایی می خورند. این مواد نه تنها باعث خفگی و آسیب های فیزیکی به آنها می شوند، بلکه با جذب سموم موجود در پلاستیک ها باعث مرگ یا آسیب به این موجودات می شود. طبق گزارش ها، بیش از 2 هزار گونه حیوان به خاطر وجود پلاستیک ها آسیب دیده یا از دست رفته اند. شاید تصاویر دردناکی را دیده باشید که تور های پلاستیکی چطور می توانند در گوشت نهنگ ها بریدگی ایجاد کنند و باعث از دست دادن باله یا دم آنها شوند. پرندگان هم ممکن است در پلاستیکی که دور پا ها یا سرشان پیچیده می شوند، گرفتار شوند.

 انتقال تغذیه ای میکروپلاستیک ها
پلاستیک امروزه حتی به زنجیره غذایی ما وارد شده است. حیوانات از میکروپلاستیک ها تغذیه می کنند و ما نیزاز گوشت این جانوران تغذیه می کنیم، این فرایند «انتقال تغذیه ای» میکروپلاستیک ها نامیده می شود. پلاستیک وقتی وارد محیط می شود، تمایل به جذب آلاینده های محیطی دارد و این سموم می توانند همراه با پلاستیک در زنجیره غذایی حرکت و در چربی و بافت حیوانی تجمع کنند. کرم های پیکان، موجوداتی شفاف که در دریا زندگی می کنند، میکروالیاف پلاستیکی مصرف می کنند. این کرم ها از سوی حیوانات بالاتر در زنجیره غذایی خورده می شوند، بنابراین پلاستیک وارد زنجیره غذایی می شود.

 پاندمی پلاستیکی
سروکله پلاستیک ها حتی از جایی که فکرش را هم نمی کنیم می تواند پیدا شود، مانند ذراتی که از ساییدن لاستیک خودرو ها و لباس های الیاف مصنوعی به وجود می آید و به طور مخفیانه به محیط زیست منتقل می شود. آلودگی اکوسیستم ها به طور جدی از سوی پلاستیک تهدید می شود. پلاستیک وارد اکوسیستم های دریایی شده و تعادل طبیعی آنها را بر هم می زند. پلاستیک پس از جنگ جهانی دوم بسیار محبوب شد و از آن زمان، هر سال پلاستیک بیشتری تولید و در محیط منتشر می شود.

 چطور نجات پیدا کنیم؟
آلودگی پلاستیکی یکی از مسائل جهانی امروزه است که نیازمند راه حل های جدی و هماهنگ بین المللی است. یکی از راه حل های اصلی کاهش آلودگی پلاستیک، کنترل و مدیریت مناسب زباله های پلاستیکی است. روش های مختلفی برای بازیافت پلاستیک یا امحای آن به شکل مناسب وجود دارد، اما واقعیت این است که در بیشتر کشور های دنیا از روش دفن زباله ها یا ریختن آنها در اقیانوس استفاده می شود. به این خاطر که سرعت تولید پلاستیک خیلی بیشتر از سرعت بازیافت است و کشور ها در این میان هزینه اقتصادی را هم در نظر می گیرند که باعث می شود نقش محیط زیست کمرنگ تر شود. با توجه به اهمیت این مسئله، ممکن ترین راه حل به عنوان یک شهروند برای ما کمتر کردن مصرف پلاستیک است، سپس مطالبه از نهاد ها و سازمان های مربوط تا این روند مخرب را تغییر دهند. اگر مسیری که در پیش گرفته ایم تغییر نکند، نفرین شاه میداس گریبانگیر همه ما خواهد شد.

منبع: روزنامه جوان

انتهای پیام/